Verhaal

Hoe Harm Panneman aan zijn bijnaam kwam.

Iedereen had vroeger een bijnaam. Hierbij een verhaal van Janny Panneman en Anda Vonk.

Veel mensen hebben een bijnaam. Zo is dat nu en zo was dat vroeger.
Vaak was die bijnaam gerelateerd aan beroep, postuur, uiterlijke kenmerken, bezit, gewoonte of bijzondere gebeurtenis. Dat ging soms zelfs zo ver dat mensen bij velen alleen bekend waren onder hun bijnaam.

Afbeelding Harm Panneman

Zo had ook Harm Panneman, boer in Gasselternijveen, een bijnaam: Harm Columbus! 

Hoe Harm aan die bijnaam kwam leest u in het volgende verhaal dat begint met een schets van de gebiedsomstandigheden vóór en rondom de zestiger jaren van de vorige eeuw, vóór de herinrichting van het gebied.

Het landschap rond Gasselternijveen zag er vóór de tweede helft van de vorige eeuw heel anders uit dan nu. Het gebied maakte deel uit van een enorm hoogveengebied waarin eeuwenlang turf was gewonnen. 

Nadat het veen stukje bij beetje was afgestoken en de vrij gekomen gronden konden worden gebruikt als landbouwgrond vestigden zich langs het “Nieveenster daipie” boeren.  

Dat “Nieveenster daipie” was een gegraven zijtak van het riviertje de Hunze, gegraven omdat de Hunze bij Gasselterboerveen verzandde en men een waterloop nodig had voor de afvoer van turf. Vanuit het hoofddiep werden veenwijken gegraven van waaruit de turf gestoken en afgevoerd werd.  

Wat na de turfwinning overbleef waren versnipperde stukjes weidegrond en akkers, gescheiden door houtwallen, oude restjes hoogveen, veenwijken, sloten, greppels en zandpaden. Het was niet het strakke, geordende rechte landschap zoals we dat kennen na de herinrichting van het gebied in de tweede helft van de vorige eeuw. Zo was de situatie toen Harm Panneman het boerenbedrijf van zijn vader, Aike Hindriks Panneman (1868-1943) overnam.

De boerderij stond aan de Hoofdstraat in Gasselternijveen, aan de landskant van het Gasselternijveensche Hoofddiep en vanaf de weg bereikbaar via een bruggetje.  

Harm Panneman 1904-1965 

Harm Panneman (1904-1965) had een gemengd bedrijf met vee en akkerbouw. Hij boerde op het land achter de boerderij: kleine en versnipperde percelen, her en der in het gebied verstrooid.  Op zekere dag ging Harm met paard en wipkar naar zijn landerijen en kwam bij een stuk grond dat hij niet kende. Van wie is dat land? Thuisgekomen ging hij op onderzoek uit en kwam tot de ontdekking dat het zijn eigen stukje grond was.  

Het verhaal dat Harm (zijn eigen) land ontdekte deed daarna in het dorp de ronde en dat leverde hem de bijnaam: ‘Harm Columbus’ op. Het was wel geen werelddeel maar Harm had z’n eigen nieuwe land ontdekt.

Alle rechten voorbehouden

Media